Natuur

Moeten we vandaag de dag ons zorgen gaan maken over de natuur en ons milieu? Veranderingen in de natuur zijn voor iedereen waarneembaar. Zijn de veranderingen positief of nadelig voor het milieu? Vooral ons energie verbruik is bepalend voor de veranderingen. Met welke veranderingen moeten we in de nabije en verre toekomst rekening gaan houden. Kunnen we de nadelige effecten verminderen? Is het nog mogelijk de opwarming te stoppen of zelf terug te dringen? Vele vragen, die rijk aan discussie zijn. Laten we bewuste beslissingen menen die bepalend zijn voor onze toekomst.

Energie verbruik

Het gebruik van energie is geen doel op zich. Energie wordt verbruikt om in bepaalde menselijke behoeften te voorzien: comfort, mobiliteit, communicatie en amusement. Voor West-Europese landen ligt het energieverbruik per inwoner per dag tussen de 400 en 600 Miljoen Joule (MJ). Een inwoner van de Verenigde Staten verbruikt ongeveer 900 MJ per dag. Op aarde wonen nu meer dan 7 miljard mensen. Met een totaal energieverbruik wereldwijd is het gemiddelde energieverbruik per aardbewoner ongeveer 210 MJ per dag.

In het begin van de 19e eeuw werden vooral turf en hout als energiebron gebruikt. De ontwikkeling van de kolengestookte stoommachine in het midden van de 19e eeuw had een energietransitie (overdracht) tot gevolg. Vanaf het midden van de 20e eeuw trad een dubbele energietransitie op. Steenkool werd steeds meer en meer verdrongen door olie vooral voor transport. Thermodynamica ofwel de het van Behoud van Energie. Dhr. Joule heeft aangetoond dat de omzetting van één energievorm naar een andere mogelijk is. Energie wordt omgezet in warmte! In de natuur wordt als eerste de lucht warmer en daarna het water.

Het grootste deel van het huidige energieverbruik komt uit fossiele energiebronnen. Belangrijker is echter dat het verbranden van fossiele brandstoffen gepaard gaat met de uitstoot van kooldioxide. De broeikasgassen vormen een soort deken om de atmosfeer waardoor minder warmte naar het heelal wordt uitgestraald. Het gevolg is dat de aarde opwarmt. Vanaf 1750 tot 2011 is er 2040 miljard ton CO2, afkomstig van menselijke activiteiten, in de atmosfeer bij gekomen.

De minimum en maximum temperaturen zijn over de hele wereld aan verandering onderhevig, de hogere watertemperatuur van de oceanen leidt tot meer extreme weersomstandigheden; grotere neerslaghoeveelheden en heviger windsterkten, op andere plaatsen wordt het droger, het Nederlandse klimaat wordt warmer, het meest in de winter, het minst in de lente. De kans op extreme neerslaghoeveelheden in Nederland neemt toe. De samenleving kan zich aanpassen aan de hogere temperaturen en de ermee gepaard gaande klimaatverandering, maar met het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen is in feite geen optie. Er zijn nog genoeg en vooral goedkope fossiele brandstofvoorraden om de CO2-concentratie tot zeer grote hoogte te laten stijgen

Nu is het zo dat op dit moment ruim 1 miljard mensen redelijk tot zéér welvarend zijn en 60% van alle energie gebruiken. Dit betekent dat 20% van de wereldbevolking per persoon 6x zoveel energie gebruikt als de rest. We weten ook dat de bevolking van China, India, Indonesië, Brazilië etc. op het punt staat om de stap naar minimale welvaart te maken. Dat gaat binnen één tot drie generaties gebeuren, en hun ontwikkeling die van ons op gelijke voet zal volgen. Dat wil dan wél zeggen dat het aantal mensen met minimaal of hoger welvaartsniveau binnen enige decennia zal toenemen van 1 naar ca 4 miljard. Als die extra 3 miljard mensen inderdaad ook 6x zoveel energie per persoon gaan gebruiken, stijgt het wereldenergiegebruik minimaal met 150%.

Het is in deze ontwikkelde scenario beangstigend, en er is veel te weinig tijd over voordat de eerste golf van gevolgen ons bereikt.
Het is zoals het is, en noch Moeder Natuur, noch de Wetten van de Fysica staan open om er over te onderhandelen.

De noodzaak om actie te ondernemen is groter dan ooit. De mensheid gaat niet uitsterven. Er zullen enorme en steeds groeiende aantallen mensen in grote nood raken in de nabije toekomst. We moeten nu beginnen met het opzetten van systemen, structuren en gedragsregels, die hen kunnen helpen met deze moeilijkheden om te gaan. Om in de toekomst geluk te vinden daar waar het bestaat, en zo goed mogelijk vooruit te komen. We moeten nieuwe manieren vinden om met de wereld om te gaan, om met elkaar om te gaan, we moeten nieuwe waarden en ethiek vinden. We moeten dit doen met het doel om de misère te verminderen en om er voor te zorgen dat uit dit lange trauma zo veel mogelijk gezonde en gelukkige mensen tevoorschijn komen. Mensen die de vaardigheden en kennis hebben, die nodig zijn om de volgende generatie van beschaving op te bouwen.